зиянды сәулеге шалдығу

(Световое излучение)

ядролық жарылыс кезінде жарқылды аумақ немесе отты шар түрінде шығатын, көрінетін, ультракүлгін және инфрақызыл сәулелердің қуатты тасқыны. 30 мың т ядролық оқ-дәрі әуеде жарылғанда жарқылды аумақтың диаметрі 600—700 м-ге, ал термоядролық жарылыс кезінде бірнеше км-ге жетеді. Жарқылдың түзілуі үшін жарылыс энергиясының 30—40 % жұмсалады. Ол екінші зақымдаушы фактор болып саналады. Жарқылдың әсер ету уақыты ядролық жарылыста 3 сек-қа, ал термоядролық жарылыста 20 секундқа жалғасады. Оның зақымдау әрекеті, негізінен, жарық импульсінің мөлшерімен анықталады. Осы аз ғана уақыт ішінде ол адам денесінің ашық жерлерінің күюіне, сонымен бірге едәуір қашықтықта әр түрлі материалдардың тұтануына, көмірленуіне немесе балқуына, орманда, елді мекендерде және т.б. өрт шығуына әкеліп соқтыруы мүмкін. Мысалы, 1 млн т тротил эквивалентіндегі ядролық оқ-дәрі әуеде жарылғанда жарқыл 19 км-ге жуық қашықтықта дененің ашық жерлерінің екінші дәрежелі күюіне (орта ауырлық дәреже) әкеліп соқтырады, ал қызуы 120 км қашықтыққа дейін жетеді. Бірдей қашықтықта жарқылдың әсері әуедегіге қарағанда жер үсті ядролық жарылысы кезінде 1,5—2 есе төмен. Жер асты және су асты жарылысы кезінде ол мөлдір емес материалдар мен бөгеттерден (қабырға, құрылыс, сауыт, ағаш және т.б.) өтпейді.